همه جرایم در واقع موجب تشویش اذهان عمومی و خدشه دار کردن امنیت جامعه می شوند.ولی آسیب رساندن به امنیت و اسایش عمومی در برخی از جرایم بارزتر می باشد، جرایم علیه امنیت ملی و آسایش عمومی که دقیقا هدف آنها همین می باشد.برای کاهش دادن این جرایم قانون گذار مجازات هایی را وضع کرده اند تا جای ممکن این نوع جرایم را در کشور شاهد نباشیم.
در ادامه به بررسی مفهوم جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی و مصادیق آن مطابق قانون مجازات اسلامی میپردازیم .
فهرست مطالب
در کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی ، بخش تعزیرات در مورد جرایم علیه امنیت ملی صحبت شده است و جرایم سیاسی و امنیتی تعیین و پیش بینی شده اند.مرتکب به جرم متناسب با جرمی که تعیین شده است، به عنوان مجازات علیه امنیت ملی محکوم خواهد شد.مهمترین هدف قانون تامین و تضمین آسایش جامعه و برقراری نظم و امنیت است، با تعیین و پیش بینی هر جرم و مجازات آن ، افراد از نتیجه اعمال خود آگاه می شوند و کمتر تمایل به ارتکاب جرم پیدا می کنند.
یکی از جرایم علیه امنیت ، جاسوسی یا تبلیغ علیه نظام است و مرتکب به این جرم به مجازات اقدام علیه امنیت ملی محکوم می شود.شکایت جرم علیه امنیت توسط شاکی خصوصی با تنظیم و ثبت شکواییه آن، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا شکایت دادستان بوده و رسیدگی به آن، در دادگاه انقلاب، صورت خواهد گرفت.
جرایم علیه امنیت ملی چنان مهم است که مجازات های بسیار سنگینی برای آن در نظر گرفته شده است.حتی گاهی مجازاتی ناظر بر گرفتن جان مرتکبین از این قبیل می باشد.این جرایم مصادیق مختلفی داشته و لازم است که از آنها مطلع باشیم. در این مقاله قصد داریم که جرایم علیه امنیت ملی را بررسی کنیم و با مجازات ان اشنا شویم.
ریشه لغت محاربه ،از حرب یعنی سلب کردن و از بین بردن و جنگیدن می باشد که در مقابل سلم (صلح ) است.این قانون بعد از انقلاب اسلامی به جرایم اضافه شد.قبل از انقلاب اسلامی فقط جرم مفسدین علیه امنیت تعیین شده بود که مجازات آن اعدام بود.
در قانون جرایم علیه امنیت ملی محاربه در زمره جرایم مستوجب حد می باشد یعنی اینکه میزان و چگونگی مجازات آن در دین اسلام تعیین شده است.
کلمه محاربه در آیه 33 سوره مائده آورده شده است. این سوره اصلی ترین سوره در مورد محاربه می باشد.
مطابق با ماده 279 قانون مجازات اسلامی که در این خصوص بیان می دارد:محاربه عبارت از کشیدن سلاح به قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ارعاب آن ها است، به نحوی که موجب ناامنی در محیط گردد. هرگاه کسی با انگیزه شخصی به سوی یک یا چند شخص خاص سلاح بکشد و عمل او جنبه عمومی نداشته باشد و نیز کسی که به روی مردم سلاح بکشد، ولی در اثر ناتوانی موجب سلب امنیت نشود، محارب محسوب نمی شود. رکن مادی جرم محاربه کشیدن سلاح و رکن معنوی آن قصد تعرض به جان، مال و ناموس مردم است.
در تحقق جرم محاربه جنبه عمومی ضروری است و اگر عمل مرتکب جنبه شخصی داشته باشد و مرتکب جنبه عمومی نباشد محاربه به شمار نمی رود.اگر مرتکب سلاح بکشد و هدفی خاص مانند تعرض به جان و مال مردم و ترساندن مردم داشته باشد محاربه محسوب می شود.حتی اگر از سلاح استفاده عملی نکند و فقط هدف او اقدام علیه امنیت ملی باشد مصداق جرم محاربه می باشد و از جرایم علیه امنیت ملی محسوب می شود.
در ماده قانون 282 مجازات اسلامی، طبق حد محاربه 4 نوع مجازات برای محاربه تعیین شده است که انتخاب آن به اختیار قاضی می باشد.این چهار نوع مجازات برای این جرم اقدام علیه امنیت ملی عبارتند از :
مدت زمان مجازات نفی بلد در خصوص جرم محاربه حداقل یکسال است و محارب باید در این دوران تحت مراقبت قرار گیرد و با دیگران رفت و آمد نداشته باشد.
مهنوش ذبیحی وکیل پایه یک دادگستری در اصفهان و کیش جهت مشاوره آنلاین تماس بگیرید
info@mahnooshzabihi.ir
یکی دیگر از جرایم علیه امنیت ملی افساد فی الارض می باشد.در قران در سوره مبارکه مائده در مورد این جرم صحبت شده است و این جرم هم در زمره جرایم موستجب حد می باشد و جرم و مجازات آن در اسلام مشخص شده است.
مستند جرم افساد فی الارض ماده 286 قانون مجازات اسلامی است. مطابق این ماده « هرکس به طور گسترده، مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد، جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور، نشر اکاذیب، اخلال در نظام اقتصادی کشور، احراق و تخریب اموال عمومی، پخش مواد سمی و میکروبی و خطرناک یا دایر کردن مراکز فساد و فحشا یا معاونت در آنها گردد به گونه ای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی، یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع گردد، مفسد فی الارض محسوب و به اعدام محکوم می گردد.»
عنصر قانونی این جرم بغی ماده 287 قانون مجازات اسلامی می باشد و طبق این ماده گروهی که در برابر اساس نظام جمهوری اسلامی ایران، قیام مسلحانه کند باغی محسوب می شود. رکن مادی جرم بغی، قیام مسلحانه و رکن معنوی آن قصد براندازی و مقابله با نظام است.
هرگاه اعضای گروه باغی قبل از دستگیری و استفاده از سلاح دستگیر شوند، چنانچه سازمان و مرکزیت آن وجود داشته باشد، به حبس تعزیری درجه سه و در صورتی که سازمان و مرکزیت آن از بین رفته باشد، به حبس تعزیری درجه پنج محکوم می شوند.
اعضای گروه باغی درصورت استفاده از سلاح و دستگیری به اعدام محکوم خواهند شد.
مهنوش ذبیحی وکیل پایه یک دادگستری در اصفهان و کیش جهت مشاوره آنلاین تماس بگیرید
info@mahnooshzabihi.ir
عنصر قانونی این جرم که در دسته جرایم علیه امنیت ملیمی باشد ماده 498 و 499 می باشد.
ماده 498 قانون مجازات بخش تعزیرات: «هرکس با هر مرامی، دسته، جمعیت یا شعبه جمعیتی بیش از دو نفر در داخل یا خارج از کشور تحت هر اسم یا عنوانی تشکیل دهد یا اداره نماید که هدف آن بر هم زدن امنیت کشور باشد و محارب شناخته نشود به حبس از دو تا ده سال محکوم میشود.»
ماده 499 قانون مجازات بخش تعزیرات: هرکس در یکی از دستهها یا جمعیتها یا شعب جمعیتهای مذکور در ماده (۴۹۸) عضویت یابد به سه ماه تا پنج سال حبس محکوم میگردد مگر اینکه ثابت شود از اهداف آن بیاطلاع بوده است.
جاسوسی یک جرم سازمان یافته و جرمی فرا ملی در زمره جرایم علیه امنیت ملی می باشد.مصادیق این جرم عبارتند از:
نظر به کیفیات و مراتب جرم به یک تا ده سال حبس محکوم می شود.