فهرست مطالب
برای دستگیری مجرمین، ضابطین قضایی و ماموران دولتی از طرف قانون گذار انتخاب شده اند و در حین انجام وظیفه در پناه قانون می باشند.بر همه واجب است که در حین اجرای قانون با آنها همکاری کنند و از اقدام علیه آنها خودداری کنند.دستگیری مجرمین گاهی با مقاومت و درگیری هایی همراه است که توهین و تمرد نسبت به مامورین جرم شناخته شده است و قانون گذار آن را مورد توجه قرار داده است و در رابطه با آن جرم انگاری صورت گرفته است.
توهین و تمرد نسبت به مامورین می تواند مقاومت در برابر دستگیری مجرم باشد ، یا می تواند در مقابل پلمپ مغازه و … باشد.گاهی این مقاومت با توهین و ضرب و شتم همراه می شود که مجازات سنگین تری را برای مجرم همراه داشته باشد.
اگر ضابط قضایی یا ماموران دولتی از حدود قوانین و مقررات خارج شوند، دیگر نیازی به اطاعت از آنها نیست و حتی می توان در برابر آنها مقاومت کرد.
معنای تمرد از نظر لغوی:
هرگونه گردن کشی ، مقاومت ، حمله و سرپیچی را تمرد می گویند.
معنای تمرد از نظر حقوقی:
تمرد از نظر حقوقی یعنی توهین ، مقاومت و حمله به مامورین دولت در حین انجام وظیفه می باشد.
مامورین دولتی می توانند در مواجه با جرایمی که مشهود می باشد بدون دستور و حکم مافوق خود وارد شوند و وظیفه خود را انجام دهند. چنانچه جرمی غیر مشهود باشد، نیاز به حکم مقامات بالاتر یا مافوق می باشد.
ماده ۶۰۷ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵،در رابطه با تمرد بیان کرده است:
«هر گونه حمله یا مقاومتی که با علم و آگاهی نسبت به ماموران دولت در حین انجام وظیفه آنان به عمل آید تمرد محسوب میشود و مجازات آن به شرح ذیل است: هر گاه متمرد (فردی که از فرمان مامور قانون سرپیچی کند) به قصد تهدید اسلحه خود را نشان دهد حبس از 6 ماه تا دو سال؛ هر گاه متمرد در حین اقدام دست به اسلحه برد، حبس از یک تا سه سال و در سایر موارد حبس از سه ماه تا یک سال.»
توهین و تمرد نسبت به مامورین ممکن است همراه با جرایم دیگری باشد، نظیر ضرب و جرح مامورین. از انجایی که قانوگذار این موارد را نیز پیش بینی کرده است در تبصره ماده 607 قانون مجازات اسلامی اورده شده است:
«اگر متمرد در هنگام تمرد مرتکب جرم دیگری هم بشود، به مجازات هر دو جرم محکوم خواهد شد.»
توهین و تمرد نسبت به مامورین دولتی زمانی مصداقی از جرم تمرد محسوب می شود که در حین انجام وظیفه قانونی آنها باشد.برای مثال تمرد به مامورین در حین بازداشت و دستگیری مجرم صورت گیرد.اما در صورتی که شخصی با مامورین دولتی خارج از انجام وظیفه حمله ور شود و توهین کند،این مصداقی از جرم تمرد نبوده و به دلیل تغییر عناصر قانونی جرم ، با جرم دیگری مواجه هستیم.
جرم توهین و تمرد نسبت به مامورین جرمی است که در زمره جرایم غیر قابل گذشت قرار میگیرد.این بدان معنی می باشد که جنبه عمومی جرم پررنگ تر می باشد و چنانچه شاکی خصوصی پرونده گذشت کند پرونده بسته نخواهد شد.با این حال در مجازات تمرد نسبت به مأمورین باید تفکیک قایل شد. این مجازات زمانی که همراه با اسلحه باشد به مراتب شدیدتر و سنگین تر می گردد.
مهنوش ذبیحی وکیل پایه یک دادگستری در اصفهان و کیش جهت مشاوره آنلاین تماس بگیرید
info@mahnooshzabihi.ir
اقدام به درگیری و ضرب و شتم در هیچ جایگاه و مقامی قانونی نمی باشد و هیچ کس حق این کار را ندارد مگر در مواردی که قانون دفاع را مشروط دانسته باشد.
در ماده 614 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) در این خصوص ابتدا به ذکر موارد ضرب و جرح پرداخته و آورده است، «هرکس عمدا به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضاء یا منتهی به مرض دایمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنیعلیه گردد.» در ابتدا آن را مستوجب قصاص دانسته است و در ادامه تأکید کرده، «در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد، چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد به دو تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد.»
البته قانونگذار از جنبه خصوصی جرم هم غافل نبوده و گفته است که «در صورت درخواست مجنی علیه مرتکب به پرداخت دیه نیز محکوم میشود.»
در موضوع گفته شده، هرچند هرگونه ضرب و جرح نسبت به هرکدام از آحاد جامعه ممکن است رخ بدهد اما به طور کلی اگر ضرب و جرح و توهین و تمرد نسبت به مأمورین دولتی و آن هم در حین انجام وظیفه باشد، بالطبع، اخلال در نظم و امنیت جامعه و یا جرایم علیه امنیت ملی تلقی میشود و قانون به سادگی نمیتواند از کنار آن رد شود و همان طور که گفته شده، قانونگذار چنین رفتاری را مشمول مجازات زیادی دانسته است.
گاهی اوقات درگیری هایی که در حین انجام وظیفه مامورین پیش می آید منجر به توهین می شود.توهین به افراد عادی جرم محسوب شده و عواقب حقوقی دارد.توهین و تمرد نسبت به مامورین دولت به طریق اولی قابل پیگیری می باشد و توهین به ماموران در حین انجام وظیفه توهین مشدد است.
در ماده 609 کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) به این موضوع اشاره شده است: «هر کس با توجه به سمت یکی از روسای سه قوه یا معاونان رییس جمهوری یا وزرا یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا کارکنان وزارتخانهها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و شهرداریها در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین کند به سه تا شش ماه حبس یا تا (۷۴) ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود.»